οι κινήσεις του προσώπου, της κεφαλής, των βραχιόνων, των σκελών, όλου του σώματος και οι άναρθροι τόνοι, τα πρώτα μέσα που είχαν οι άνθρωποι για την ανακοίνωση των στοχασμών τους. Η διάλεκτος αυτή ήταν γνωστή στους Ρωμάνους (Ρωμαίους). Οι κωμικοί με τις Παντομίμες παρίσταναν ολόκληρα κομμμάτια χωρίς να προφέρουν μία λέξη. Υπάρχουν δύο είδη σχηματικής διαλέκτου. Το φυσικό, που τα σημεία του είναι δεδομένα από το συσχηματισμό των οργάνων και το τεχνικό, του οποίου τα σημεία είναι δεδομένα κατ’ αναλογία.Το πρώτο είναι πολύ περιορισμένο, το δεύτερο μπορεί να επεκταθεί αρκετά στην απόδοση όλων των ιδεών και εννοιών του ανθρώπινου νου. Ο Λεπέ, διδάσκαλος των κωφαλάλων, με ξεχωριστή οξύνοια δημιούργησε με τη σχηματι­κή διάλεκτο, μία μέθοδο απλή και εύκολη, με την οποία δίνει στους μαθητές κάθε είδους ιδέα. Αυτή η γραμματική είναι μία φιλοσοφική πραγματεία, μία γραμματική με τη μεταφυσική της, απλούστατη, ευκολότατη και επομένως εφικτή στα μικρά παιδιά. (σημ.: μιμόγλωσσα — νοηματική γλώσσα.