Λεξικόν
ο Γοφρένδος Γουλιέλμος ο Λεϊβνίτιος, όστις εγεννήθη εις την Λειψίαν εις τα 1646, ανήρ πνεύματος οξυτάτου και υψηλού, εφα-ντάσθη και αυτός ένα νέον σύστημα ανάλογον εις πολά με το του Καρτεσίου. Τα στοιχεία των σωμάτων είναι κατ’ αυτόν απλά και αδιαίρετα, τα οποία ονομάζει μονάδας και από αυτάς τας μονάδας συνέστη το παν. Η ανθρωπίνη ψυχή δεν είναι και αυτή, ει μη μία μονάς, η οποία έχει κάποιαν κυριότητα επάνω εις αυτάς τας μονάδας, οπού συγκροτούν το σώμα και δια τούτο την ονομάζει εντελέχειαν κυριεύουσαν. Από την πρώτην στιγμήν, οπού η ψυχή ενώθηκε με το σώμα, ο Θεός έβαλεν εις την ψυχήν μίαν άλυσον αντιλήψεων και ιδεών, διαδεχομένας η μία την άλην και εις το σώμα μίαν σειράν κινημάτων αντιστοιχούντων εις τας αληλοδιαδόχους ιδέας της ψυχής, χωρίς το σώμα να ενεργεί καθόλου επάνω εις την ψυχήν, μήτε αυτή επάνω εις εκείνο και μία τοιαύτη αντιστοιχία προσδιωρισμένη από τον Θεόν είναι εκείνο, οπού αυτός ονομάζει προδιατεταγμένην Αρμονίαν. Τούτο το περισσότερον αγχίνουν παρά βέβαιον σύστημα εξαπλώθη πολύ εις την Γερμανίαν, μάλιστα αφ’ ου το διεσάφησε Χριστιανός ο Βόλφιος, όστις εξέδωκεν εις πολούς Τόμους ένα σύστημα φιλοσοφίας, το οποίον πραγματεύεται κάθε ύλην με μέθοδον Γεωμετρικήν.