η φιλοσοφική θεωρία των γνω­στικών του ανθρώπου δυνάμεων. Στηρίζεται στην πρόταση γινώσκω, η οποία ως έργο της συνειδήσεως του καθενός είναι αμέσως βεβαία. Αυτή χρησιμοποιούμε ως πρώτη υλική αρχή της Μεταφυσικής για να ερευνήσουμε βαθύτερα την σημασία της. Γινώσκω σημαίνει στρέφω την αντιληπτική μου δύναμη σε κάποιο συγκεκρι­μένο πράγμα, το οποίο ονομάζω αντικείμενο γνώσεως. Το αντικείμενο αυτό το συ­νάπτω με το εννόημα (ιδέα) στη γνωστική μου δύναμη. Σε κάθε λοιπόν γνώση, αν είναι πράγματι γνώση, προϋποθέτω πάντοτε το πραγματικό του γιγνωσκομένου. Η βεβαιότητα αυτής της υποθέσεως δεν αποδεικνύεται αλά περιέχεται στην αρ­χική του είναι και ειδέναι σύνθεση, η οποία είναι το απόλυτο όριο του φιλοσοφείν και για το λόγο αυτό παραμένει ανεξήγητη και ακατανόητη. Για τη σύνθεση αυτή η πρόταση Γινώσκω είναι επίσης βεβαία με την Υπάρχει πράγμα, με το οποίο αντι­στοιχούν οι έννοιες μου και το οποίο γνωρίζω δια των εννοιών μου αυτών. Είναι λοιπόν η έννοια του πραγματικού, του είναι εν γένει, η ως βάση υποκείμενη αρχική έννοια κάθε γνώσεως και είναι αυτή αποδεκτή σε κάθε άνθρωπο που διαθέτει υγιή νου. Κυρίως λοιπόν η πρόταση Γινώσκω περιέχεται στις προτάσεις Υπάρχω και Υπάρχουσι άλα πράγματα εκτός εμού, των οποίων γνωρίζουμε τη βεβαιότητα.