κατά τους παλαιότερους ήταν το αποτέλεσμα μηχανικών μεταβολών και αλοιώσεων των σωμάτων. Κατά τους νεότερους τα φαινόμενα αυτά είναι ενέργειες όχι μηχανικών μεταβολών, αλά μιας ιδιαίτερης ύλης, του θερμαντικού ή caloricum.