κατά τους Λεύκιππο και Δημόκριτο είναι κάτι το σφαιροειδές μεταξύ των ατόμων σωμάτων. Κατά τους Πυθαγόρειους η ψυχή είναι απόξυσμα αέρος. Κατά τον Αναξαγόρα η ψυχή είναι αρχή και πηγή της κινήσεως. Κατά τον Εμπεδοκλή είναι των τεσσάρων στοιχείων συνέχεια. Κατά τον Ξενοκράτη είναι αριθμός κινών εαυτόν. Η ψυχή είναι αήρ παντός σύμφωνα με τον Διογένη, πυρ κατά τον Ηράκλειτο, κάτι το αθάνατο και αμετάβλητο κατά τον Αλκαίο, το αίμα του ζώου κατά τον Κριτία, αρμονία των στοιχείων κατά τους Πυθαγορείους, πρώ­τη εντελέχεια οργανικού σώματος δυνάμει ζωήν έχοντος κατά τον Αριστοτέλη. Κατά το Γεράσιμο (Βλάχο) ψυχής εντελέχεια είναι η τελειότητα του υποκειμένου. Η ψυχή είναι κράσις των τεσσάρων ποιοτήτων αναφέρει ο Γαληνός, ουσία που δεν προσδιορίζεται ποσοτικά (άποση), άυλη και αφ’ αυτής ζωτική αναφέρει ο Πορφύ-ριος. Η ψυχή των κτηνών είναι άλογη, επίγεια, έχοντας τη δημιουργία από τη γη, ζητώντας μόνο τα επίγεια και αποθνήσκουσα μαζί με το σώμα. Ψυχή λογική είναι αυτή των ανθρώπων, δημιουργηθείσα εκ θείας εμπνεύσεως, τα θεία γιγνώσκουσα και τα ουράνια νοούσα, λογική, έννους, αμετάβλητη και ατελεύτητη σύμφωνα με τον Αθανάσιο Αλεξανδρείας. Τρία είναι τα μέρη της ψυχής, το λογικό, με το οποίο η ψυχή αγαπά το Θεό, το θυμικό, με το οποίο η ψυχή οργίζεται κατά των δαιμόνων και το επιθυμητικό, με το οποίο επιθυμεί τα αιώνια αγαθά. Του λογικού αρετή είναι η φρόνηση, του θυμοειδούς η ανδρεία και του επιθυμητικού η σωφροσύνη. Κατά τον Γεράσιμο (Βλάχο) το λογικό είναι το αίτιο του βουλεύεσθαι, του λογίζεσθαι και του διανοείσθαι. Το επιθυμητικό έιναι αίτιο του να ποθεί κανείς τα καλά και ερά­σμια, το θυμικό είναι αίτιο του θάρρους, της ηδονής, της λύπης και της οργής.