αντικατέστησαν τα πολύτιμα μέ­ταλα ως μέσα αντιστοίχισης των τιμών των πωλουμένων πραγμάτων. Τα ίδια δεν έχουν ουδεμία αξία. Βασίζονται μόνο στη μεγαλύτερη ή μικρότερη βεβαιότητα ότι μπορούν να ανταλάσσονται με αυτά πολύτιμα μέταλα. Τα χάρτινα νομίσματα έγιναν κατά κάποιο τρόπο κοινά και λίγα έθνη κάνουν το εμπόριό τους με την απλότητα του παρελθόντος, χρησιμοποιώντας χρήματα από πολύτιμα μέταλα. Χάρτινα νομίσματα εξέδωσαν για πρώτη φορά οι δημόσιες τράπεζες (βάγκοι) και μάλιστα της Λόνδρας.