ΕπεξεργασίαEdit

Λεξικόν

τεταρτη μόριον αναγωγικόν

ένα είδος αναγωγικής χάρ­τας, που αρμόζει σε όλους τους τόπους της γήινης σφαίρας. Πάνω στο όργανο αυτό σημειώνονται οι δρόμοι και αφού παρατηρηθεί το πλάτος και το μήκος όπου αυτοί μας οδηγούν, μεταφέρουμε το σημείο πάνω στον αναγωγικό χάρτη και σημειώ­νουμε την απόσταση στο ημερολόγιο. Το όργανο αυτό είναι διηρημένο σε πολά τετραγωνίδια δια μέσω ευθειών και παράληλων γραμμών, οι οποίες τέμνονται κάθετα από άλες παράληλες γραμμές. Οι ισημερινές γραμμές είναι εκείνες που δείχνουν την κατεύθυνση Ανατολή - Δύση (Λεβάντε - Πονέντε) και ισαπέχουν μεταξύ τους. Οι γραμμές που δείχνουν την κατεύθυνση Βορρά - Νότου, οι λεγόμε-νες Αρκτονότιες, είναι κάθετες προς τις ισημερινές και παρόμοια ισαπέχουν μεταξύ τους. Με τον τρόπο αυτόν δημιουργούνται πολά τεταρτημόρια κύκλου καταγε­γραμμένα στο επίπεδο αυτού του οργάνου. Όσο τα όργανα είναι καλύτερα και ορθό­τερα, τόσο και τα αποτελέσματα αυτών είναι ασφαλέστερα και ορθότερα. Δια να έχει λοιπόν ο κυβερνήτης ένα καλόν αναγωγικόν τεταρτημόριον πρέπει, αν είναι δυνατόν, να το κατασκευάσει μόνος του ή να κάμη να του το κατασκευάσουν επάνω εις ένα χονδρόχαρτον λεπτόν και λείον, παρά να μεταχειρισθεί ένα τυπωμένον. Διότι είναι αδύνατον τότε το να διαφυλαχθεί ασφαλώς η αναλογία εις όλα τα μέρη ενός χαρτίου βρεγμένου και έπειτα κολημένου. Όθεν είναι καλήτερα να είναι κατασκευασμένον ή από ξύλον ή από ορείχαλκον. Οι ναυπηγοί και οι αρχιτέκτονες είναι επιτήδειοι εις την κατασκευήν τοιούτων οργάνων, με το να είναι συνηθισμένοι να κάμνωσιν ορθάς τας σκιογραφίας (πορείες - ίχνος πλεύσης) αυτών. (σημ.: αναγωγέας.)

124