ΕπεξεργασίαEdit

Λεξικόν

στοιχείον

κατά τον Αριστοτέλη είναι το πρώτο ενυπάρχον σε κάθε σώμα από το οποίο αυτό αποτελείται. Κατά τον Πλούταρχο στοιχείο είναι το συ-νάγον και διαλύον τα σύνθετα. Κατά τον Γαληνό στοιχείο είναι αυτό από το οποίο, ως πρώτο και απλούστατο, γίνονται τα πάντα και στο οποίο τα πάντα θα μπορού­σαν να αναλυθούν. Κατά τον ορισμό του Φίλωνος του Ιουδαίου, στοιχείο είναι ύλη άψυχη και ακίνητη από μόνη της, η οποία υποβάλεται στον τεχνήτη για κάθε ιδέα σχημάτων και ποιοτήτων. Κατά τον Γρηγόριο το Θεολόγο το στοιχείο αποτελεί το πρώτο μέρος του σώματος. Κατά τον ορισμό του Μοσχόπουλου, στοιχείο είναι αυτό το πρώτο από το οποίο γίνεται κάτι και το έσχατο στο οποίο κάτι αναλύεται. Κατά το Γεράσιμο (Βλάχο) το στοιχείο είναι απλό σώμα αποτελούμενο από ύλη και μορφή. Στοιχείο του Κόσμου είναι η πρώτη εσωτερική αρχή του σώματος, συν­θετική των υλικών κτισμάτων. Στοιχείο των μικτών είναι πρώτη ενσώματη αρχή, συνθετική των μικτών σωμάτων κατ’ ιδίαν εναντιότητα. Στοιχεία βαρέα λέγονται όσα αποκτούν φορά προς τα κάτω, όπως η γη και το ύδωρ. Ελαφρά όσα έχουν φορά προς τα πάνω, όπως το πυρ, ο αέρας. Συμβολικά είναι όσα επικοινωνούν κατά μία ποιότητα, όπως ο αέρας και το ύδωρ κατά την ψυχρότητα. Ασύμβολα τα κατά ποιότητα μη κοινωνούντα, όπως πυρ και ύδωρ, γη και αέρας. Ευθέα τα άνω ή κάτω φερόμενα. Κυκλικά είναι τα κατά κύκλον αγόμενα, πχ ευθέα είναι τα τέσσερα στοιχεία δηλαδή πυρ, αήρ, γη, ύδωρ και κυκλικά τα ουράνια σώματα. Παθητά λέ­γονται όσα αποτελούνται από ενάντιες ποιότητες, όπως γη και ύδωρ. Απαθή τα αμέτοχα των πρώτων ποιοτήτων, όπως είναι τα ουράνια σώματα.

45-47