ΕπεξεργασίαEdit

Λεξικόν

εκλείψεις ηλίου

γίνονται από την παρεμβολή της σελήνης, η οποία στους συνδέσμους της περνά μερικές φορές κατ’ ευθείαν μεταξύ της γης και του ηλίου. Και τότε μας τον κρύβει ολικώς ή μερικώς. Οι ολικές εκλείψεις είναι εκείνες κατά τις οποίες ο ήλιος φαίνεται εξ ολοκλήρου σκεπασμένος από τη σελήνη, επειδή η φαινομένη διάμετρος της σελήνης είναι μεγαλύτερη του ηλίου. Οι δακτυ­λιοειδείς εκλείψεις είναι εκείνες κατά τις οποίες η σελήνη φαίνεται ολόκληρη πάνω στον ήλιο. Τότε η φαινομένη διάμετρος του ηλίου, υπερβαίνει σε κάθε μέρος την διάμετρο της σελήνης και σχηματίζει τριγύρω της μία ζώνη ή ένα δακτύλιο φωτός. Τέτοια ήταν η έκλειψη της 20 Μαρτίου / 1 Απριλίου του 1764 την οποίαν είδαν δακτυλιοειδή στα Γάδειρα, στη Ρέννα, στο Καλαί και στο Πέλον της Λαπωνίας. Κεντρικές εκλείψεις είναι εκείνες κατά τις οποίες το κέντρο της σελήνης τη στιγμή της συνόδου φαίνεται πάνω στο κέντρο του ηλίου και η έκλειψη τότε μπορεί να είναι ολική ή δακτυλιοειδής. Οι αρχαιότατοι συγραφείς, όπως οι Ησαϊας, Όμηρος, Πίνδαρος, Διονύσιος Αλικαρνασσεύς, Ηρόδοτος, Θαλής, Πλίνιος, αναφέρουν ως αξιοσημείωτα γεγονότα μεγάλες εκλείψεις του ηλίου. Στο έργο Τέχνη της αληθογνωσίας των ετών και στα Υπομνήματα της Ακαδημίας των Επιγραμμάτων, τόμ. 42, παρατίθεται κατάλογος όλων των εκλείψεων από το 1000 π.Χ έως το 2000 μ. Χ. από τον Πιγκρέο. Η θέα μιας ολικής έκλειψης αποτελεί παράδοξο θέαμα. Ο Κλάβιος, που στάθηκε αυτόπτης μάρτυς αυτής που συνέβη στις 12 Αυγούστου του 1560 στην Κονίμπρα αναφέρει: Το σκότος ήτον μεγαλύτερον ή τουλάχιστον αισθητότερον και επισημότερον από το της νυκτός. Δεν έβλεπε τινάς που να βάλει το ποδάρι του, και τα πτηνά έπιπτον εις την γην τρομασμένα από ένα τόσον λυπηρόν σκότος.

20-22