Βιογραφίες

Κάβρας Ζήσης [περ. 1760, Αμπελάκια Θεσσαλίας – 1844 (;), Υπάτη]

Λόγιος και γιατρός από τη Θεσσαλία, σπούδασε στη Γερμανία για να επιστρέψει αργότερα στην πατρίδα του και να εξασκήσει το επάγγελμά του. Γνωστός για τη μόρφωσή του στον κύκλο των Ελλήνων λογίων ασχολήθηκε και με τη μετάφραση έργων επιστημονικού χαρακτήρα.

Ο Ζ.Κάβρας γεννήθηκε στα Αμπελάκια Θεσσαλίας περίπου στα 1760. Έλαβε την εγκύκλιο μόρφωση στη γενέτειρά του φοιτώντας στην τοπική σχολή, στην οποία παρακολουθεί τα μαθήματα του Γεωργίου εξ Ιωαννίνων, σύμφωνα με πληροφορία που παρέχει ο Κ. Σάθας [Σάθας, 1868: 619]. Εν συνεχεία, αναχωρεί για το Βουκουρέστι, όπου πρόκειται να εργαστεί για ένα χρόνο ως διδάσκαλος [ΜΕΕ, 1926: 435].

Λίγο αργότερα θα μεταβεί στη Γερμανία για σπουδές και το 1798 θα εγγραφεί στην Ιατρική σχολή του πανεπιστημίου της Ιένας. Παραμένει εκεί έως και το 1804 -έτος ανακήρυξης του σε διδάκτορα της ιατρικής [Βλάχος, 1974: 17]. Κατά την περίοδο της διαμονής του στη γερμανική πόλη θα αναπτύξει παράλληλα με τις σπουδές του και άλλες δραστηριότητες. Το διάστημα αυτό θα μεταφράσει στα ελληνικά το σύγγραμμα με τίτλο Στοιχεία Αριθμητικής και Άλγεβρας, το οποίο πρόκειται να τυπωθεί στην Ιένα το 1800. Τότε φέρεται να μεταφράζει με το φίλο του Γρηγόριο Κωνσταντά και το γαλλικό έργο του άββα Milliot Στοιχεία Γενικής Ιστορίας [Υδρία, 1983: 411]. Το κείμενο αυτό, του οποίου θα εκδοθούν μόνο οι πρώτοι τόμοι (Βενετία 1800), αποδόθηκε στα ελληνικά σε απλή γλώσσα ώστε να είναι προσιτό σε μεγάλο αριθμό αναγνωστών.  Επίσης, στον Κάβρα αποδίδεται η μετάφραση του γερμανικού συγγράμματος Φυσική Δημώδης εις παύσιν της δεισιδαιμονίας, έργο που τυπώθηκε στη Βενετία το 1810 με χορηγία του Κωνσταντίνου Πωπ και με εκδοτική επιμέλεια του Σπ. Βλαντή. [Βλάχος, 1974: 18 και Ηλίου, 1997: 289]

Στις περαιτέρω ασχολίες του αναφέρεται η συμμετοχή του –από κοινού με τους Α. Γαζή, Γρ. Κωνσταντά, Αθ. Χριστόπουλο κ.α.– στη δημιουργία σχολής στο Πήλιο, προσπάθεια που, ωστόσο, δεν θα ευοδωθεί [Βλάχος, 1974: 17]. Θα επιστρέψει στον ελλαδικό χώρο για να ασκήσει με επιτυχία το επάγγελμα του γιατρού σε πόλεις της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας [Υδρία, 1983: 411]. Φέρεται να διετέλεσε γιατρός, μεταξύ άλλων, και στην οικογένεια του Βελή-Πασά. Εικάζεται ότι πέθανε στην Υπάτη πιθανότατα το 1844. [Υδρία, 1983: 411 και Βλάχος, 1974: 19]

Οι πληροφορίες που αφορούν τη ζωή του Ζ. Κάβρα είναι λιγοστές, όπως επίσης και τα στοιχεία που μπορούμε να συναγάγουμε για τις πεποιθήσεις του. Το μεταφραστικό έργο του, ωστόσο, καθώς και η γενικότερη δράση του καταδεικνύουν το έντονο ενδιαφέρον του για την πνευματική πρόοδο, όπως αυτή συντελείται με τη διάδοση των επιστημονικών ιδεών στον ελλαδικό χώρο. Την πρακτική αυτή φαίνεται να θεωρεί ως το μόνο μέσο για την καταπολέμηση των προκαταλήψεων. Η αναφορά του ονόματος του Κάβρα από τον Λόγιο Ερμή με τον χαρακτηρισμό του ιατροφιλοσόφου, αλλά και από τον Άγγλο περιηγητή H.Holland, που τον κατατάσσει μεταξύ των σημαντικότερων Θεσσαλών, φανερώνουν ότι ήταν αρκετά γνωστός στην εποχή του τόσο ως λόγιος όσο και ως γιατρός. [Βλάχος, 1974: 18-19] 
 

Εργογραφία


  • Στοιχεία Αριθμητικής και Άλγεβρας, Ιένα, 1800
  • Στοιχεία γενικής Ιστορίας, Βενετία, 1800
Ε. ΑΜΥΓΔΑΛΑΚΗ 
Α. ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΥ


 

Ενδεικτική Βιβλιογραφία


  • Αραβαντινός Π. (1960), Βιογραφική συλλογή λογίων της Τουρκοκρατίας, επιμέλεια Κ.Θ. Δημαράς, Ιωάννινα.
  • Βλάχος Ν., (1974) "Θεσσαλοί γιατροί (ΙΖ΄-ΙΘ΄ αι.)", Αρχείον Θεσσαλικών μελετών 3
  • Ηλίου Φ., (1997) Ελληνική Βιβλιογραφία του 19ου αιώνα. Βιβλία – Φυλλάδια, τόμος πρώτος 1800-1818, Βιβλιολογικό Εργαστήρι, Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο, Αθήνα
  • [ΜΕΕ =] Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, (1926), εκδ. Φοίνιξ, τόμος 13.
  • Σάθας Κ., (1868), Νεοελληνική Φιλολογία, Αθήνα.
  • Υδρία, Μεγάλη Γενική Εγκυκλοπαίδεια, (1983), τόμος 29.