×

Ειδοποίηση

Δεν σας επιτρέπεται να τροποποιήσετε αρχεία
ΕπεξεργασίαEdit

Λεξικόν

μέθοδος συνθετική

η μέθοδος που αρχίζει από τα καθόλου και κα­τεβαίνει στα μερικά. Τη συνθετική μέθοδο χρησιμοποίησαν οι παλαιοί γεωμέτρες και μάλιστα ο Ευκλείδης. Αυτός αρχίζει με τους ορισμούς όλων εκείνων των όρων που είχε να χρησιμοποιήσει στα 6 πρώτα Βιβλία των Στοιχείων του, που περιέχουν την Επίπεδον Γεωμετρία, δηλαδή του σημείου, της γραμμής, της επιφανείας, του επιπέδου, των γωνιών, των σχημάτων, κ.λπ. Σ’ αυτά ακολουθούν τα αιτήματα, δη­λαδή ζητήματα εκείνων των πραγμάτων που μπορούν να γίνουν ευκολότατα, μετά τα αξιώματα, δηλαδή κάποιες αλήθειες γενικές που είναι σαφείς καθ’ εαυτές. Τα αξιώματα τα διαδέχονται τα θεωρήματα και τα προβλήματα, δηλαδή μερικότερες προτάσεις, που δείχνονται δια των γενικοτέρων και η μία δια μέσου της άλης. Και στο μεν θεώρημα προστίθεται εκείνο που πρόκειται να αποδειχθεί και έπειτα προ­στίθεται η απόδειξις, στα δε προβλήματα προστίθεται εκείνο που πρόκειται να γίνει και έπειτα εκτίθεται ο τρόπος κατά τον οποίο γίνεται και ακολούθως αποδεικνύεται ότι ορθώς έγινε. Από τα θεωρήματα και τα προβλήματα βγαίνουν τα συμπεράσμα­τα που φυσικώς παράγονται από αυτά και που ονομάζονται πορίσματα. Και αν σε ένα θεώρημα ή πρόβλημα χρειάζεται να προστεθεί κάτι ή για να διασαφηνίσει καλύτερα ή για να κάνει μία επωφελή εφαρμογή, αυτό μπαίνει μαζί με τα πορίσμα­τα και ονομάζεται σχόλιο. Αν σε κάποιο θεώρημα ή πρόβλημα είναι ανάγκη να χρησιμοποιήσει κανείς μια πρόταση που δεν είναι σαφής καθ’ εαυτή και δεν εδείχθη προηγουμένως, αυτή ονομάζεται λήμμα. Αυτή είναι η τάξη που συνήθιζαν να κρα­τούν οι Γεωμέτρες, από τους οποίους μερικοί και μάλιστα ο Βόλφιος θέλησαν να τη μεταφέρουν και σε άλες επιστήμες. Από αυτό φαίνεται ότι η συνθετική τάξη είναι αυτή του συλογισμού, στον οποίο αρχίζουν από μια καθολική πρόταση για να κα­ταλήξουν σε μία επιμέρους και έπειτα να βγάλουν το συμπέρασμα. Στη μέθοδο αυ­τή είναι αναγκαίο να είναι ακριβείς οι ορισμοί και οι διαιρέσεις που προστίθενται.

172-173