αστρονομικές θεωρήσεις περί του συστήμα­τος του παντός (σύμπαντος), του Πτολεμαίου, Τύχωνος, Κοπέρνικου. Κατά τον Κλαύδιο Πτολεμαίο —Αλεξάνδρεια 138 μ.Χ.— οι πλανήτες κινούμενοι από τη Δύση προς την Ανατολή διαγράφουν μικρό κύκλο, επικύκλιο, του οποίου το κέ­ντρο κείται στην περιφέρεια του κύκλου που αυτοί διαγράφουν καθώς κινούνται γύρω από τη Γη. Κατά τον Δανό Τύχωνα —Τύχο— Βραέ, 1546-1601- η Σελήνη και ο Ήλιος περιφέρονται γύρω από τη Γη. Και γύρω από τον Ήλιο περιφέρονται οι λοιποί πλανήτες, Ερμής, Αφροδίτη, Άρης, Ζευς, Δίας, Κρόνος. Υπεράνω πάντων βρίσκεται η πολύαστρος σφαίρα, η οποία περιφέρεται, έχοντας κέντρο όχι τον Ήλιο αλά τη Γη. Κατά τον Νικόλαο Κοπέρνικο, εκ Θόρνης της Προυσίας, που ανακαίνισε το δόγμα των Πυθαγορείων, ανάμεσα στους οποίους ο Φιλόλαος και Αρίσταρχος ο Σάμιος, ο Ήλιος παρουσιάζεται ως κέντρο του παντός, γύρω από τον οποίο περιφέρονται οι πλανήτες Ερμής, Αφροδίτη, Γη, Άρης, Ζευς, Δίας, Κρόνος. Γύρω από τη Γη περιφέρεται η Σελήνη ως δορυφόρος, όπως και γύρω από τον Δία 4 δορυφόροι και γύρω από τον Κρόνο 5 δορυφόροι. Η Γη περιφέρεται περί τον άξονά της από τη Δύση προς την Ανατολή σε 24 ώρες, κίνηση που ονομάζεται ημερήσιος περιδρομή και περί τον Ήλιο σε ένα έτος, κίνηση που ονομάζεται ενιαύ­σιος περιδρομή. Η δοξασία του έχει οπαδούς τον Κέπλερο, Νεύτωνα και όλους τους τωρινούς αστρονόμους.