ΕπεξεργασίαEdit

Λεξικόν

ηθική

η επιστήμη των αρχικών νόμων της ενέργειας του ανθρω­πίνου πνεύματος, που αναφέρονται στην εσωτερική αρμονία των πράξεων, διότι ο αρχικός νόμος του πρακτικού Λόγου απαιτεί τέλεια και απόλυτη αρμονία των σπουδών και των πράξεών μας. Και επειδή και η επιστήμη του δικαίου αναφέρεται μόνο στην εξωτερική αυτών αρμονία, αναγκαίως απαιτείται επιστήμη άλη για να διδάξει και τους νόμους της εσωτερικής αρμονίας. Η απόλυτη αυτή αρμονία των εσωτερικών μας ενεργειών ονομάζεται αρετή από τη σκοπιά του υποκειμένου και αγαθό από τη σκοπιά αντικειμένου. Γι’ αυτό ο Κρύγιος (Krug) ονομάζει την Ηθική Αρετολογία. Η επιστήμη αυτή ονομάζεται και Φυσική Ηθική, επειδή εκπηγάζει από την αυτή αρχή, από όπου πηγάζουν και οι νόμοι του Δικαίου, δηλαδή από τον φυσικό Λόγο του ανθρώπου, που είναι νομοδότης της πρακτικής ενεργείας του Εγώ. Η δε Φιλοσοφία συνάγει τους νόμους αυτούς και αποτελεί την Ηθική Επι­στήμη. Λέγεται Φυσική, όχι διότι οι νόμοι της αρετής στηρίζονται στους εξωτερι­κούς και αναγκαίους νόμους της φύσεως, αλά διότι έχει τις αρχές της στην ηθική φύση του ανθρώπου, κατά την οποία πράττει με ελεύθερη βούληση. Διαφέρει δε από τη Θετική Ηθική, την οποίαν προστάζουν οι νομοθέτες και οι διδάσκαλοι του κόσμου και από την εξ Αποκαλύψεως, η οποία στηρίζεται στο θείο θέλημα. Η Ηθι­κή διαιρείται σε Καθαρά και Εφηρμοσμένη. Η πρώτη εκθέτει τις ηθικές ιδέες και θέσεις, καθώς αναφέρονται εν γένει στο λογικό άνθρωπο και επομένως χωρίς καμία εφαρμογή στις εμπειρικές εκείνες καταστάσεις και τροπολογήσεις της ανθρωπίνης φύσεως. Η δεύτερη εφαρμόζει αυτές στην εμπειρική κατάσταση του ανθρώπου και στις από αυτή πηγάζουσες προς τον αισθητό κόσμο σχέσεις του. Η Καθαρά μάλι­στα πρέπει να προηγείται της Εφαρμοσμένης.

156-157