ΕπεξεργασίαEdit

Λεξικόν

υπόθεσις Βόζζα περί μορφώσεως κόσμου

Βικέντιος Βόζζας ο Βερο-νέζος, σοφώτατος φυσιολόγος και χυμικός και κτήτωρ της θαυμασίας αθροίσεως των λιθοπεποιημένων ιχθύων του όρους Βόλκα, ανάμεσα εις αυτά τα λιθοπεποιημένα οψά-ρια έχει μερικά, τα οποία είναι γνωστόν ότι ανήκουν εις την θάλασσαν του Οταχέιτε, εις την θάλασσαν της Βρασίλιας, εις την θάλασσαν της Νέας Γης, κ.τ. Προς τούτοις ευρήκεν ήδη νεωστί εις τον ίδιον τόπον πάμπολα κόκαλα τετραπόδων ζώων ενός εξαισίου μεγέθους, από τα οποία το ήμισυ ενός κοκκάλου από μηρόν έχει μάκρος τριών ποδών και ημίσεως. Παρόμοια κόκκαλα εξεύρομεν ότι ευρέθησαν εις την Σιβηρίαν, εις την Ουγαρίαν, εις την Γερμανίαν, εις την Τοσκάναν, εις την Σικελίαν, εις την Αμερι-κήν, εις τον Όχιον ποταμόν και εις τον Χιλί. Κόκκαλα τα οποία ενομίζοντο προτήτε-ρα όλα να είναι ελεφάντων ή ιπποποτάμων ή ρινοκέρων. Πολά όμως από αυτά, ο κυρ Χούντερ, κρίνοντάς τα από το μέγεθος και το σχήμα, νομίζει ότι πρέπει να αποδοθούν εις άλα είδη ζώων αγνώστων ήδη ή εξαλειφθέντων (“Εκλογή Συγραμματ. Αξιολογ.”Μεδιόλανα, Τομ. Α´, σελ. 696). Αυτά τα κόκκαλα βρίσκονται τα περισσότερα τζακισμένα, όπως και πολά θαλάσσια σώματα που ανακαλύπτονται στα βουνά και μάλιστα τα μεγάλα όστρακα και τα μεγάλα κέρατα Άμμωνος, όνομα το οποίο η Φυσική Ιστορία αποδίδει σε ένα κοχύλι σπειροειδές απολιθωμένο που βρίσκεται στους κόλπους της γης, των οποίων ο τόπος γενέσεως παραμένει άγνωστος. Η μετακίνηση των σωμάτων αυτών από το ένα μέρος της γήινης σφαίρας στο άλο, αποδεικνύει την ύπαρξη μιας μεγάλης μεταβολής. Η συντριβή τόσων σκληρών σωμάτων και η δύναμη με την οποία ξεκόλησαν από τους σκοπέλους τους κο­ράλια, στρείδια και άλα λιθόφυτα, που τώρα μπορεί να συναντώνται στα όρη, δείχνει ότι η μεταβολή αυτή πρέπει να ήταν φοβερή και πάρα πολύ ορμητική. Για να ανιχνεύσει ο Βόζζα την αιτία της, παρατηρεί (Περί της καθόλου καταστροφής της υδρογείου Σφαίρας, Επιστολή προς τον Π. Οράτην Ρόταν Δημόσιο Διδάσκαλο Ανατολικών Γλωσσών στη Μάντοβα) ότι σε όλα σχεδόν τα μέρη της γήινης σφαί­ρας έχουμε δείγματα παλαιότατων κρατήρων. Αναμφίβολο σημείο της υδατώδους αρχής των κρατήρων αυτών είναι ότι δεν βρίσκεται σ’ αυτούς ανοιχτό το στόμιο, που δείχνει τον τόπο της εκβράσεως, αλά ότι όλοι είναι στρογυλεμένοι, στου-πωμένοι και σκεπασμένοι με στρώματα υλικών από θαλάσσιες ή τιτανώδεις γαίες, κεκλιμένα ή οριζοντικά. Στη δύναμη και τη βία των κρατήρων αυτών αποδίδει την παρατηρούμενη μέχρι τα υψηλότερα όρη σε διάφορα σημεία ανύψωση σωμάτων, των οποίων ο φυσικός τόπος είναι τα βαθύτατα κοιλώματα της θάλασσας. Στα ορ­μητικότατα ρεύματα που πρέπει να ακολούθησαν την φρικτή εκείνη καταστροφή αποδίδει ο Βόζζα τη συντριβή και μεταφορά από το ένα ημισφαίριο στο άλο πλή­θους θαλάσσιων και γηίνων σωμάτων που συναντώνται σήμερα σε τόσο μακρινά μέρη. Τεκμήριο της δύναμης των ρευμάτων αυτών είναι και η ύπαρξη πολών με­γάλων στρογυλεμένων πετρών που βρίσκονται στα νώτα των διαφόρων βουνών, στα οποία δεν ανήκουν καθώς είναι διαφορετικής φύσεως.

276-278