ΕπεξεργασίαEdit

Λεξικόν

μέθοδος αναλυτική

λέγεται και μέθοδος ευρέσεως και προχωρά με μία τάξη εκ διαμέτρου αντίθετη από εκείνη της συνθετικής. Αυτή αρχίζει από την εξέταση των μερικοτέρων πραγμάτων για να ανεβεί στα καθολικότερα. Σε αντίθεση με τη συνθετική, στην οποία όλα ορίζονται, διαιρούνται και διανέμονται σε θε­ωρήματα, προβλήματα και πορίσματα, στην αναλυτική αντίθετα δεν χρησιμοποι­είται σχεδόν κανένας ορισμός ή διαίρεση ούτε αναφέρονται καθόλου θεωρήματα, προβλήματα ή πορίσματα, αλά όλα είναι συνέπειες και συνέχειες και αναπτύσ­σονται από την ανάλυση των ιδεών που λαμβάνονται σε μια θεωρία. Στη μέθοδο αυτή αντί να βάλει κανείς πρώτα τα ονόματα των πραγμάτων περί των οποίων γίνεται λόγος και να τα ορίσει, εκθέτει πρώτα τις απλές έννοιες και ιδέες από τις οποίες συνίστανται οι σύνθετες και έπειτα προσθέτει σε αυτές το όνομα. Αντί της διαιρέσεως αριθμούνται τα μέρη από τα οποία αποτελείται το όλον και έπειτα προ­στίθεται το όνομα του όλου. Στις αποδείξεις σπανιότατα χρησιμοποιούν συλογι-σμό, αν όμως χρησιμοποιήσουν, πρώτα τοποθετείται η επιμέρους παρά η καθόλου πρόταση. Περισσότερο χρησιμοποιούν την επαγωγή και το σωρείτη. Θα πρέπει να γίνει σαφές ότι κατά τη χρήση της μεθόδου αυτής οι αναλύσεις που γίνονται θα πρέπει να είναι πλήρεις διότι αν, κατά την απόδοση της έννοιας ενός όρου, δεν περιλάβω κάποια ιδέα ή όταν απαριθμώ τα μέρη από τα οποία αποτελείται το όλο ή όταν κάνω επαγωγή, δεν αναφέρω έναν επαρκή αριθμό ειδών ή ατόμων, στα οποία ανήκει το κατηγορούμενο, που έχω να κατηγορήσω σε όλο το γένος ή αν σε όλες τις υπαλάσσουσες επαγωγές ή τους σωρείτες δεν είναι όλες οι προτάσεις είτε καθ’ εαυτές εναργείς είτε καλά αποδεδειγμένες, τότε όλες αυτές οι αναλύσεις χάνουν από μόνες τους την ισχύ τους και τίποτε δεν μπορεί να συμπερανθεί από αυτές.

186-188