η φύση λαμβάνεται ως αποτέλεσμα σύνθεσης της ύλης και του είδους (μορφής). Η ύλη, δηλαδή η ουσία της φύσης ορίζεται ως πρώτη αρχή και αιτία των φαινομένων του κόσμου, υποκείμενο των ποιοτήτων και δυνάμεων των όντων. Χωρίς αυτή η ύπαρξη των πραγμάτων είναι αδύνατη. Ως αρχή κινήσεως και μεταβολής η ύλη είναι η γενική ουσία που δια της μορφής, στις διάφορες εκφάνσεις της από δυνάμει (δυνατότητα) μετατρέπεται σε ενεργεία (πραγματικότητα). Η εντελέχεια, η διαδικασία μετάβασης του δυνάμει ποιητικού και παθητικού όντος στο ενεργεία, είναι η κίνηση που χαρακτηρίζει το πέρασμα της ουσίας από τη δυνατότητα στην πραγματικότητα, μέσω της μορφής. Το πρώ­τον κινούν της ύλης είναι ο Θεός, η αρχή της κινήσεως του κόσμου. Αυτός θέτει σε κίνηση τα σώματα του φυσικού κόσμου, χωρίς ο ίδιος να κινείται.